Om meer over de WMO te weten te komen heb ik 2 keer een gesprek gehad met iemand van Voormekaar Berkelland. Voormekaar Berkelland gaat in mijn gemeente over de WMO. Tijdens het gesprek heb ik verschillende vragen gesteld en is mij uitgelegd hoe de wetgeving werkt. De vragen die zijn gesteld kun je lezen onder Gedaan in 2019.
De wet maatschappelijke ondersteuning, WMO, is geen verzekering maar een vangnet. Dat betekent dat als er geen andere verzekeringen of sociale netwerken beschikbaar zijn er een beroep gedaan kan worden op de WMO.
WMO 2007
In de WMO 2007, voor 1 januari 2015, stond de compensatieplicht centraal. Dit houd in dat je jezelf moet kunnen redden ondanks je beperking. Bijvoorbeeld zelf je huishouding kunnen doen, je kunnen verplaatsen om je huis en buitenshuis om sociale contacten te kunnen onderhouden. De compenserende factor is dan bijvoorbeeld hulp in de huishouding of een scootmobiel, zodat je jezelf kan redden.
WMO 2015
Vanaf 1 januari 2015 is de nieuwe WMO wet ingegaan. In de WMO 2015 staat de maatwerkvoorziening centraal. Iedere gemeente mag zelf de regels bepalen voor de voorzieningen die ze aanbieden en aan welke voorwaarden de cliënt moet voldoen. Het uitgangspunt is dat zelfredzaamheid en meedoen de verantwoordelijkheid zijn van mensen zelf is. De WMO kan hierin alleen maar ondersteunen.
Hoe vraag je de ondersteuning van de WMO aan?
Elke gemeente heeft een WMO-loket of een sociaal werkteam. Hier ga je naar toe om je aanvraag te doen. De WMO doet vervolgens onderzoek naar je persoonlijke situatie en je omgeving kan hierbij betrokken worden (persoonskenmerken). Bij het onderzoek wordt er gekeken naar wat kun je nog zelf en wat zijn de problemen waar je tegenaan loopt. Hieruit zoek de WMO een oplossing op maat. Hier kunnen externe organisaties bij betrokken worden die ieder zijn eigen onderzoek doen. Vervolgens wordt er dan een verslag opgesteld. Het kost veel tijd om van alle instanties, waar je mee te maken hebt. de gegevens schriftelijk op te vragen. Hier gaat al veel tijd overheen en kost de WMO ook veel administratieve rompslop.
Je kunt niet zomaar van alles aanvragen bij de WMO. Hieronder de regels wanneer je voorzieningen niet vergoed krijgt vanuit de WMO.
Algemeen gebruiksmiddel: Niet alle hulpmiddelen kun je via de WMO krijgen, zoals algemene gebruiksmiddelen. Een algemeen gebruiksmiddel is een product of voorzieningen die je ook als een gezond persoon kunt kopen. Bijvoorbeeld een elektrische fiets. Iedereen kan een elektrische fiets bij een willekeurige fietsenwinkel kopen. Dus de WMO vergoed een elektrische fiets niet. Stel dat je een aangepaste fiets moet hebben, bijvoorbeeld een aangepaste driewieler deze is niet te koop bij een fietsenwinkel dus de aangepaste driewieler kun je wel vergoed krijgen via de WMO.
Geen sprake van meerkosten: Meerkosten zijn kosten die er gemaakt moeten worden voor je ziekte/aandoening. Een voorbeeld: je been is geamputeerd, waardoor je niet meer in een standaard auto kunt rijden, omdat je de pedalen niet kunt bedienen. Ook is het erg lastig om met het openbaar vervoer te gaan. De kosten die gemaakt moeten worden om de auto aan te laten passen, worden dan vergoed vanuit het WMO.
Stel je gaat naar een alternatieve genezer voor je ziekte/aandoening. Je zou graag een vergoeding voor de reiskosten krijgen. De vergoeding van de reiskosten naar de alternatieve genezer krijg je niet. De vervoerskosten zijn niet noodzakelijk voor je aandoening/ziekte.
Voorzieningen die ergens anders worden vergoed: De voorzieningen die ergens anders worden vergoed, kun je niet vergoed krijgen vanuit de WMO. Bijvoorbeeld steunzolen die kun je vergoed krijgen vanuit de aanvullende zorgverzekering. Die krijg je daarom niet vergoed van de WMO. Ook al heb je geen aanvullende verzekering voor steunzolen, dan vergoed de WMO de steunzolen niet.
Al gemaakte kosten: Om nog het huis uit te kunnen heb je een scootmobiel aangeschaft. Vervolgens neem je daarna pas contact op met de WMO of zij de scootmobiel willen vergoeden. Deze aanvraag zal worden afgewezen, want je hebt zelf de scootmobiel aangeschaft. Het beste kun je, als je op korte termijn een scootmobiel nodig hebt, dit zo snel mogelijk bij de WMO aanvragen en niet er zelf één aanschaffen.
Voorwaarden
Verder mag elke gemeente zelf bepalen welke voorzieningen ze aanbieden en wat de voorwaarden zijn om voor de voorziening in aanmerking te komen. Dit houd in dat de voorwaarde bij elke gemeente anders kan zijn.
Ik geef hieronder 1 voorbeeld van hoe de WMO beoordeeld of je recht hebt een voorziening.
De situatie is in een eengezinswoning en daar woont een getrouwd stel (man en vrouw) en hun dochter. De vrouw heeft fibromyalgie, de man heeft een fulltime baan en de dochter gaat nog naar de middelbare school. De vrouw doet de huishouding in het huis omdat man en dochter al druk zijn met werk en school. Alleen lukt het de vrouw niet meer om alles te doen in de huishouding het wordt haar te zwaar. Ze besluit om via de WMO huishoudelijke hulp aan te vragen. Nadat ze alle procedures heeft doorlopen is de conclusie van de WMO: Je krijg geen huishoudelijke hulp, want je hebt een partner die de huishouding wel kan doen en je dochter kan ook wel dingen doen.
Voor de vrouw is het probleem dan opgelost als je kijkt naar de persoonkenmerken en de situatie van de vrouw. Maar het doen van de huishouding wordt nu het probleem van de man en dochter. Ik vind dit geen manier van het probleem oplossen, maar helaas zit de wetgeving zo in elkaar.